Ethereum là gì?
Nói một cách đơn giản. Ethereum là một loại tiền tệ hay một nền tảng phần mềm mở dựa trên công nghệ Blockchain, cho phép các nhà phát triển xây dựng và triển khai các ứng dụng phân tán. Do cấu trúc có nhiều điểm tương đồng so với Bitcoin, Ethereum còn được gọi là Bitcoin 2.0. Thông qua ngôn ngữ lập trình của mình, Ethereum có khả năng thực hiện được nhiều việc khác nhau.
Ethereum là một loại tiền tệ, có nhiều điểm tương đồng so với Bitcoin
Ethereum có giống với Bitcoin?
Câu trả lời là không hoàn toàn giống nhau!
Giống với Bitcoin, Ethereum là một mạng lưới Blockchain phân tán công khai. Không chỉ có những khác biệt về công nghệ, điểm phân biệt rõ nhất giữa Bitcoin và Ethereum là mục đích và khả năng của cả hai. Bitcoin cung cấp một ứng dụng duy nhất của công nghệ Blockchain, một hệ thống tiền điện tử trên nền tảng mạng ngang hàng (P2P) cho phép chi trả Bitcoin online. Trong khi Blockchain của Bitcoin được dùng để truy tìm chủ của đồng kĩ thuật số, Blockchain của Ethereum tập trung vào việc chạy các mã lập trình của các ứng dụng phân tán.
Ethereum có nhiều điểm tương đồng nhưng vẫn tồn tại một số điểm khác biệt so với Bitcoin
Đối với Blockchain của Ethereum, thay vì đào để kiếm tiền, các thợ phải làm việc mới kiếm được ether, một loại chữ kí số (token) giúp cho mạng lưới được duy trì. Không chỉ có vai trò là một đồng crypto để giao dịch, Ethereum còn được dùng bởi các nhà phát triển ứng dụng để chi trả phí giao dịch và dịch vụ trong mạng lưới Ethereum.
Hợp đồng thông minh là gì?
Định nghĩa
Hợp đồng thông minh (Smart Contract) là cụm từ miêu tả một mã máy tính giúp trao đổi tiền, nội dung, bất động sản, cổ phiếu, hoặc bất kì tài sản nào. Khi hoạt động trên Blockchain, hợp đồng thông minh trở thành một chương trình tự động chạy khi thỏa mãn một số điều kiện. Vì hợp đồng thông minh chạy trên Blockchain nên nó chạy rất chuẩn xác mà không bị kiểm duyệt, trục trặc, bị lỗi hay bị bên thứ ba can thiệp.
Hợp đồng thông minh cho phép giao dịch Ethereum được thực hiện
Quy trình hoạt động
- Bước 1: Các bên liên hệ bằng cách viết mã code vào Blockchain. Mỗi cá nhân đều được ẩn danh, nhưng liên hệ này luôn được công khai.
- Bước 2: Khi có một sự kiện mang tính kích hoạt. VD: ngày hết hạn hay việc đạt được mức giá đề ra, hợp đồng tự mình vận hành dựa trên các quy định được mã hóa sẵn.
- Bước 3: Bộ điều chỉnh có thể dùng Blockchain để nắm rõ hoạt động trên thị trường cũng như duy trì sự riêng tư của mỗi vị trí cá nhân.
Dù tất cả Blockchain đều có khả năng thực hiện mã này, phần lớn đều bị giới hạn gay gắt. Ethereum thì khác. Thay vì đưa ra một loạt các hoạt động bị hạn chế, Ethereum cho phép các nhà phát triển tạo ra bất kì hoạt động nào theo ý muốn. Điều này có nghĩa là các nhà phát triển có thể tạo ra hàng ngàn ứng dụng vượt hơn cả mọi điều ta từng thấy.
Máy ảo Ethereum là gì?
Trước khi tạo ra Ethereum, ứng dụng Blockchain được thiết kế để thực hiện rất ít hoạt động. Ví dụ như Bitcoin và những đồng crypto khác, chúng được phát triển để hoạt động với vai trò là tiền tệ kĩ thuật số P2P.
Máy ảo Ethereum cho phép phát triển hàng ngàn ứng dụng tiềm năng tất cả trên một nền tảng
Các nhà phát triển phần mềm gặp một vấn đề nan giải. Họ phải tốn rất nhiều thời gian công sức để mở rộng chức năng của Bitcoin, hoặc tạo ra một ứng dụng Blockchain mới với một nền tảng cũng hoàn toàn mới. Nhận ra tình huống khó khăn này, nhà sáng lập Ethereum, Vitalik Buterin tạo ra một hướng đi mới.
Sự cải tiến độc đáo của Ethereum, máy ảo Ethereum (EVM) là một phần mềm Turing hoàn chỉnh chạy trên mạng lưới Ethereum. EVM cho phép người dùng chạy bất kì chương trình nào, với bất kì ngôn ngữ lập trình nào, miễn là có đủ bộ nhớ và thời gian. Máy ảo Ethereum khiến cho quá trình tạo ứng dụng Blockchain dễ dàng hơn và hiệu quả hơn bao giờ hết. Thay vì cần phải tạo ra một Blockchain mới cho mỗi ứng dụng, Ethereum cho phép phát triển hàng ngàn ứng dụng tiềm năng tất cả trên một nền tảng.
Tỉ lệ hash, khó khăn và giá Ethereum
Tổng tỉ lệ hash đã liên tục tăng nhanh từ quý 2 2016. Có giảm một chút khi có tin khủng hoảng DAO nhưng tie lệ vẫn phục hồi nhanh chóng. Mọi thứ bình ổn cho đến quý 2 2017, khi cơn sốt crypto bùng nổ, đặc biệt là Ethereum.
Tỉ lệ hash của Ethereum
Vậy nếu càng đầu tư nhiều phần cứng để đào Ethereum, tại sao các blocks không được đào nhanh hơn hay như khoảng thời gian 15s giữa các block giảm xuống?
Câu trả lời là vì rất khó để đào. Bằng cách đặt tự động mức khó để giải thuật toán của một block, Blockchain của Ethereum luôn giữ được mức 15s giữa các block. Bạn có thể thấy bảng số liệu về độ khó với mức tăng vượt trội trong năm nay.
Mức độ khó để đào block
Hiển nhiên câu hỏi đặt ra sẽ là tại sao tỉ lệ hash và độ khó ngày càng tăng cao? Có một lí do hết sức đơn giản: Giá thành
Giá trị tính bằng dollar của Ethereum
Điều đáng nói là bùng nổ giá ETH dẫn đến tỉ lệ hash tăng cao bắt đầu từ cuối tháng 1/ 2016, giảm vào cuối năm 2016 và tăng cao ở quý 2/2017. Tăng từ 10$ lên đến gần 400$ trong chỉ vài tháng ngắn ngủi.
Ethereum có thể làm gì?
Ethereum cho phép các nhà phát triển phần mềm xây dựng và phát triển các ứng dụng phân tán. Ứng dụng phân tán (hay Dapp) phục vụ các mục đích riêng cho người dùng. Ví dụ: Bitcoin là một Dapp cung cấp người dùng hệ thống tiền điện tử. Vì các ứng dụng phân tán được tạo ra từ các mã chạy trên mạng lưới Blockchain, chúng không bị kiểm soát bởi bất kì cá nhân hay tổ chức nào.
Bất kì dịch vụ tập trung nào đều có thể được phân tán hóa bằng Ethereum. Từ những dịch vụ rõ ràng như nợ ngân hàng hay các dịch vụ trung gian như hệ thống bầu cử, luật lệ…
Ethereum có rất nhiều tác dụng khác nhau
Ethereum cũng có thể được dùng để xây dựng các tổ chức phân tán tự quản lí (DAO). Tổ chức này không có nhà lãnh đạo cà chạy bằng mã lập trình, dựa trên một chuỗi các hợp đồng thông minh viết trên Blockchain của Ethereum. Mã này được thiết kế để thay thế các luật lệ và cấu trúc của tổ chức truyền thống, giảm nhu cầu nhân lực và quản lí. DAO thuộc sở hữu của mọi người mua tokens (chữ kí số). Mỗi chữ kí số không thể hiện cổ phần hay quyền sở hữu, mà cho phép người dùng quyền bầu chọn.
“DAO bao gồm một hay nhiều hợp đồng tạo ra bởi một nhóm người cùng ý tưởng. DAO hoạt động rất minh bạch và hoàn toàn không phụ thuộc vào sự can thiệp của con người, ngay cả người tạo ra nó. DAO sẽ còn hoạt động khi các chi phí được trả và nó đáp ứng nhu cầu người dùng.” – Stephen Tual, người sáng lập, former CCO Ethereum
Lợi ích của nền tảng phân tán Ethereum là gì?
- Tính bất biến: Bên thứ ba không thể thay đổi dữ liệu
- chống tham nhũng: Các ứng dụng được viết dựa trên một mạng lưới cần có sự đồng ý của các bên, tránh được các cơ quan kiểm
- Bảo mật: Bằng các dùng công nghệ crypto, các ứng dụng được bảo vệ khỏi hackers và hoạt động lừa đảo.
- Không phí thời gian: Apps không bao giờ trục trặc và luôn chạy không ngừng nghỉ.
Nhược điểm của ứng dụng phân tán là gì?
Mặc dù có vô số lợi ích, các ứng dụng phân tán không thể nào không có lỗi, Vì các mã của hợp đồng thông minh được viết bởi con người nên chúng vẫn có thể sai sót. Lỗi code hay sai sót nhỏ cũng có thể gây ra tác hại to lớn. Nếu có lỗi mã hóa, không có cách nào khắc phục mà chỉ có thể thỏa thuận giữa các bên để viết lại toàn bộ chương trình. Không chỉ vậy, các quyết định quan trọng được thực hiện bởi trung ương khiến cho người ta nghi ngờ liệu tính phân tán có được đảm bảo.
Những app được tạo bởi Ethereum
Hiện tại, nền tảng Ethereum được dùng để tạo ứng dụng với các loại dịch vụ và công nghiệp khác nhau. Trong tương lai, Ứng dụng phân tán có khả năng làm thay đổi hàng trăm ngành công nghiệp: tài chính, bất động sản, bảo hiểm,..
Cách đào Ethereum
Chọn phần cứng để đào Ethereum
Trước hết, bạn cần một phần cứng máy tính chuyên dụng toàn thời gian cho việc đào Ethereum.
Có hai hoại phần cứng: CPUs và GPUs. GPUs cho tốc độ xử lí nhanh hơn, nghĩa là chúng giải các thuật toán nhanh hơn. Hiện tại, GPUs là lựa chọn duy nhất của các thợ đào Ethereum.
Phần cứng đào Ethereum không hề rẻ, nên bạn cần lựa chọn cẩn thận
Tạo lập một GPU rất phức tạp và bạn cần tìm hiểu các lời khuyên về loại GPU nào tạo nhiều lợi nhuận nhất, dựa trên công suất Hash, năng lượng tiêu thụ và giá thành ban đầu. Có thể bạn sẽ muốn lập một Mining rig. Mining rig là một thiết bị gồm nhiều GPUs và mất khoảng một tuần để lập.
Không giống như Bitcoin, con chip ASIC mạnh mẽ và tôc độ vẫn chưa có trên thị trường.
Cài đặt phần mềm
- Sau khi chọn xong phần cứng, bước tiếp theo là cài phần mềm đào litecoin. Đầu tiên, thợ đào cần cài đặt client để kết nối với hệ thống.
- Các nhà lập trình đã quen với dòng lệnh thì có thể cài Geth, geth chạy một node dành cho Ethereum viết trên ngôn ngữ lập trình “GO”
- Tải geth tại đây.
- Bạn có thể dùng cách các khác nhau như Windows,Mac OS, hay Linux, giải nén và chạy chương trình
- Khi cài xong, node của bạn có thể giao tiếp với các node khác, kết nối với mạng lưới Ethereum. Ngoài việc đào Ether, nó còn cung cấp mạch ghép nối (interface) để triển khai các hợp đồng thôngminh và gửi các giao dịch Ethereum bằng cách dùng dòng lệnh.
Kiểm tra
Thợ đào Ethereum có thể đào thử trong mạng lưới riêng để thử nghiệm với hợp đồng thông minh hay ứng dụng phân tán (những hoạt động yêu cầu sử dụng chữ kí số(token).
Đào ether ở mạng lưới này không yêu cầu phần cứng phức tạp, chỉ cần máy tính bàn cùng với geth hay một client khác được lắp đặt. Nhưng rõ ràng đào kiểu này không mang lại lợi nhuận.
Cài đặt Ethminer
Nếu bạn muốn đào Ether thật, bạn cần cài phần mềm đào.
Khi bạn đã tải client và node của bạn đã là một phần của mạng lưới, bạn có thể cài Ethereum. Tìm phiên bản download phù hợp với windows của bạn tại đây hoặc hướng dẫn đào bằng GPU cho hệ thống tại đây.
Một khi đã cài đặt, Ethereum của bạn chính thức hòa nhập và củng cố vào hệ thống Ethereum lớn. Để thêm thông tin hướng dẫn cho các bước vừa rồi, ghé qua website chính thức của Ethereum tại đây.
Tham gia nhóm thợ đào (mining pool)
Là một thợ đào Ether, rất có thể bạn không một mình đào được Ethereum. Đó là lí do vì sao các thợ đào tụ lại để chung sức mạnh máy tính gộp thành mining pool, để tăng cao khả năng giải quyết các vấn đề về mật mã học Crypto và kiếm thêm ether. Sau đó, họ phân chia lợi nhuận dựa theo công suất đào của mỗi người.
Có rất nhiều yếu tố về việc tham gia một nhóm thợ đào. Các nhóm không thể tồn tại mãi mãi, và công suất máy tính của mỗi nhóm thì liên tục thay đổi, nên có một số yếu tố bạn nên cân nhắc trước khi quyết định tham gia.
Một điều lưu ý là mỗi nhóm có chính sách trả lương khác nhau
Mining pool sẽ có quy trình đăng kí trên website để các thợ đào ether có thể kết nối với nhóm và bắt đầu đào.
Hãy nhớ nhà thế giới đào là một vòng xoáy thay đổi không ngừng. Những vật dụng bạn có hôm nay thì năm sau sẽ bị lỗi thời, và vài nhóm đào sẽ tan rã trong khi nhóm khác nổi lên, nên bạn hãy luôn theo dõi những bước chuyển công nghệ.
Ví Ethereum
Có rất nhiều loại ví đáng tin cậy để nhận, gửi và trao đổi Ethereum nhưng để tìm ra một loại xứng đáng nhất hay ví Ethereum tốt nhất thực sự rất khó. Sau đây là review về 3 loại ví Ethereum tốt nhất theo thứ hạng. Ví đầu tiên ở hạng 1 là Ledger Nano S, xếp sau là Coinpayment và thứ 3 là MyEthereum Wallet. Sau đây là những phân tích về tính năng, chi phí dịch vụ, giá cả, và độ bảo mật.
Ledger Nano S
Ví cứng cho đồng Ethereum vẫn là một khái niệm mới với nhiều người. Và Ledger Nano S, ví phần cứng chuyên dụng cho nhiều loại tiền điện tử bao gồm Ethereum. Tính năng của ví vượt trội còn hơn cả sự bảo mật của nó, đây là đặc điểm riêng của loại ví này. Ví có giá thành hơi cao so với các loại khác nhưng bạn lại nhận được một giải pháp lâu dài và tính năng vượt trội cũng như bảo mật cho Ethereum của mình.
Ví Ledger Nano S
Giá của ví Ethereum Ledger Nano S
Giá thành của ví Ledger Nano S là 58 Euro, tương đương 69 USD. Khá mắc so với các loại khác nhưng nó sẽ mang đến cho bạn sự ngạc nhiên về trải nghiệm và tính năng mới mẻ.
Mở hộp Ledger Nano S
Hộp bao gồm một thiết bị trông như thẻ USB. Ngoài ra bạn còn có cáp USB để kết nối ví của bạn tới các thiết bị khác như máy tính. Những phụ kiện, sách hướng dẫn cũng được bao gồm trong hộp.
An toàn và bảo mật
Công ty cung cấp cho bạn nhiều tính năng bảo mật online để bảo vệ Ethereum an toàn khỏi trộm hay trong trường hợp bạn làm mất ví. Để dùng ví Ethereum này khi giao dịch, bạn cần bảo mật với mã PIN. Điều này có nghĩa là khi có người cố xâm nhập tài khoản của bạn, sẽ cần nhập mã này và mã pin sẽ bảo vệ tài khoản an toàn.
Nhiều loại coins
Ethereum không phải là loại tiền duy nhất Ledger Nano S cho phép bạn cất trong ví. Bạn có thể cất nhiều loại coin một lúc trong ví này.
Tính năng sao lưu tự động
Để đảm bảo an toàn, thiết bị sẽ sao lưu tự động ví của bạn. Trong trường hợp bạn làm mất ví, lần sao lưu dữ liệu tiếp theo sẽ luôn được thực hiện online. Bảng ghi phục hồi sẽ tương thích vớimột loại ví hay thiết bị ledge khác nếu bạn muốn đổi thiết bị ledger trong tương lai.
Không chỉ là ví
mặc dù không có màn hình hiển thị nhưng Ledger Nano S có thể hỗ trợ bạn dùng các ứng dụng khác như ví đồng crypto, SSH, U2F và những ứng dụng của riêng bạn.
CoinPayments
CoinPayments là một trong những loại ví thiết kế dạng web phổ biến nhất cho tất cả loại tiền điện tử từ nhỏ đến lớn. Điều tuyệt vời nhất về loại ví này là giá cả phải chăng, dễ dàng sử dụng và hỗ trợ nhiều loiạ tiền trên một nền tảng. Một điều đặc biệt là CoinPayments được chấp nhận ở nhiều cửa hàng online nên bạn có thể dùng Ethereum để mua sắm một cách dễ dàng.
Ví CoinPayments
Giá cả
Ví CoinPayments không tính phí tạo tài khoản trên website. Ngay cả quá trình xác minh danh tính cũng free hoàn toàn. Bạn sẽ chỉ bị tính phí giao dịch online, khi bạn dùng ID của ví Ethereum để nhận coins trong ví, dùng Ethereum cho mua sắm online và chuyển đến một mạng lưới khác để đầu tư. Phí giao dịch chỉ khoảng 0.5% tổng thanh toán.
Bảo mật và app di động
CoinPayments đang dùng BitGo Instant giúp Ethereum được giao dịch nhanh và bảo mật hơn. Công nghệ này dùng tính năng nhiều chữ kí để thông qua giao dịch, đảm bảo an toàn khỏi hackers.
Để giúp người dùng, ví CoinPayments cung cấp ứng dụng di động trên Android, Windows or Apple Smartphone.
MyEthereum Wallet
MyEtherum Wallet hay MEW là một ví khá mới với hệ thốngđáng tin cậy. Đây là một nguồn mở dựa trên JavaScript, dành riêng cho Ethereum. Vì vậy thời gian giao dịch rất nhanh. Điều tuyệt nhất là bạn không cần mở tài khoản mà là tạo ví ngay bằng trình duyệt.
Nếu bạn đang tìm một ví miễn phí cho Ethereum, đây là lựa chọn hợp lí vì không tốn phí đăng kí, giao dịch hay phí cam kết. Tuy nhiên vì thế nên mức độ bảo mật không thể bằng các ví phần cứng.
Tôi muốn phát triển một ứng dụng. Làm sao để tiếp cận với Ethereum?
Có rất nhiều cách để kết nối với mạng lưới Ethereum, một trong những cách dễ nhất là dùng Mist browser. Mist cung cấp giao diện thân thiện với người dùng và ví điện tử để người dùng giao dịch và tích trữ Ethereum, cũng như viết và dùng hợp đồng thông minh. Giống như trình duyệt web cho phép người dùng lướt internet, Mist cung cấp một cổng điện tử vào thế giới Ứng dụng phân tán Blockchain.
Truffle và MetaMask
Cũng có một trình duyệt mở rộng gọi là MetaMask. Ứng dụng này sẽ chuyển Google Chrome thành duyệt web Ethereum. MetaMask cho phép mọi người chạy hay phát triển ứng dụng phân tán một cách dễ dàng ngay bằng trình duyệt. Mặc dù được phát triển như một plugin của Chrom, MetaMask cũng sẽ hỗ trợ Firefox và các nền tảng web khác.
Dù vẫn còn khá sớm, Mist, MetaMask và rất nhiều trình duyệt khác đều hướng đến việc mang ứng dụng Blockchain gần gũi với càng người hơn bao giờ hết. Ngay cả những ai không có kiến thức nền về công nghệ đều có khả năng xây dựng các ứng dụng Blockchain. Đây là bước đột phá công nghệ Blockchain có thể mang ứng dụng phân tán đến số đông mọi người.
